Definicja ceny i jej oznaczenie

Przez słowo „cena” należy rozumieć kwotę wyrażoną w jednostce pieniężnej, obowiązującej w danym kraju sprzedaży. Jest to kwota, którą kupujący zobowiązany jest uiścić sprzedającemu za nabywany towar lub usługę. Cena może być uwidoczniona na wywieszce, cenniku bądź ekspozytorze trwale przyczepionym do danego produktu. Istotne jest, aby oznaczenie to było jednoznaczne i nie budziło wątpliwości.

Cena jednostkowa

Cena jednostkowa to cena danego produktu przeliczona na standardową jednostkę miary, np. litr, kilogram lub inną obowiązującą miarę, w której dany produkt może być sprzedawany. Jest ona szczególnie istotna dla konsumentów przy porównywaniu cen różnych produktów.

Według przepisów, cena jednostkowa powinna być widoczna nie tylko na samym towarze, ale również w reklamach. Niepodanie ceny jednostkowej w reklamie może być uznane za nieuczciwą praktykę rynkową.

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 10 czerwca 2002 roku, każdy przedsiębiorca prowadzący sprzedaż detaliczną musi umiejscowić ceny towarów w sposób czytelny, widoczny i zrozumiały. Kupujący powinien mieć również możliwość porównania cen podobnych produktów.

Elementy prawidłowej cenówki

Cenówki muszą zawierać następujące elementy:

• Cenę końcową, obejmującą wszystkie podatki, w tym VAT i ewentualny podatek akcyzowy.
• Nazwę produktu lub jego unikalny identyfikator, np. kod EAN, aby uniknąć pomyłek.
• Cenę jednostkową w przypadku towarów sprzedawanych na wagę lub objętość (o ile dotyczy).
• W przypadku promocji – zarówno nową cenę, jak i poprzednią wraz z powodem obniżki.

Oznaczanie cen w praktyce

Nie ma obowiązku metkowania każdego identycznego towaru osobno. Wystarczy, że cena będzie wyraźnie widoczna w pobliżu jednej sztuki produktu. Jeżeli jednak nie można umieścić cenówki obok towaru w sposób jednoznacznie wskazujący, do którego produktu się odnosi, cenę należy umieścić bezpośrednio na nim.

Rozbieżność ceny na półce i w kasie

Zgodnie z artykułem 5 ustawy z dnia 9 lipca 2014 roku, w przypadku rozbieżności między ceną na półce a ceną w kasie, kupujący ma prawo wybrać korzystniejszą dla siebie opcję. Sprzedawca jest zobowiązany do sprzedaży produktu po cenie niższej, jeżeli różnica wynika z błędu w oznaczeniu ceny.

Ceny promocyjne i przepisy unijne

W przypadku promocji obowiązuje dyrektywa unijna OMNIBUS z dnia 27 listopada 2019 roku, nakładająca obowiązek podawania ceny początkowej. Nawet jeśli produkt był wcześniej przeceniony, sprzedawca musi informować o najniższej cenie, jaka obowiązywała w ciągu ostatnich 30 dni.

Przykładowo, jeżeli towar był sprzedawany po 18 zł, następnie przeceniony do 12 zł, potem do 10 zł i ostatecznie do 6 zł, to na cenówce powinno widnieć: "Towar teraz za 6 zł (wcześniej 10 zł)".

Sankcje za nieprzestrzeganie przepisów

Nieprawidłowe oznaczanie cen może skutkować nałożeniem kary finansowej.

• Podstawowa kara wynosi do 1500 zł, przy czym bierze się pod uwagę wielkość przychodu i obrotu przedsiębiorstwa, stopień naruszenia oraz historię działalności.
• W przypadku nagminnego łamania przepisów wojewódzki inspektor Inspekcji Handlowej może nałożyć karę do wysokości 20 000 zł.
• Każda decyzja o nałożeniu kary może być odwołana do Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK).

Podsumowanie

Oznaczenie cen towarów to obowiązek każdego sprzedawcy detalicznego. Ceny muszą być czytelne, precyzyjnie przypisane do produktów oraz zgodne z obowiązującymi przepisami, w tym regulacjami dotyczącymi cen jednostkowych i promocji. Nieprzestrzeganie tych zasad grozi poważnymi konsekwencjami finansowymi. Aby uniknąć problemów, warto dbać o prawidłowe oznaczanie cen w swoim sklepie i regularnie aktualizować oznaczenia zgodnie z obowiązującymi przepisami.